1. Stawka podstawowa.
W budowie każdego podatku wyróżnia się następujące elementy konstrukcyjne:
- podmiot opodatkowania,
- przedmiot,
- podstawę opodatkowania,
- skalę podatkową,
- ulgi i wyłączenia podatkowe.
W podatkach dochodowych – dla opodatkowania dochodu na zasadzie ogólnej – stosuje się albo skalę proporcjonalną albo skalę progresywną. Progresja obecnie znajduje zastosowanie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych zastosowano skalę proporcjonalną.
Cechą proporcji jest to, że dochód podlega opodatkowaniu przy zastosowaniu tylko jednej stawki podatkowej. Wtedy też mamy do czynienia z podatkiem liniowym. Nasz podatek CIT – jest zatem podatkiem liniowym! Cechą podatku liniowego (przez niektórych uznawaną za wadę) jest to, że obciążenie dochodu jest stałe.
Stawka podstawowa w CIT, w roku 2003 wynosiła 27% podstawy opodatkowania. Począwszy od roku 2004 wprowadzono stawkę w wysokości 19% podstawy (art. 19). Wskazana stawka znajduje zastosowanie do dochodu, tj. w uproszczeniu:
PODATEK = DOCHÓD X STAWKA
DOCHÓD = PRZYCHÓD – KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU
2. Stawka 50%.
W ustawie obowiązuje – w uproszczeniu – zakaz przerzucana dochodów przez jednego podatnika na innego. Zakaz ten dotyczy tzw. podmiotów powiązanych (kapitałowo, rodzinnie lub poprzez wykonywanie funkcji zarządczych w obu podmiotach przez te same osoby).
Od roku 2001 ustawodawca nałożył na podatników powiązanych, którzy dokonują między sobą transakcji handlowych - szczególny obowiązek. Polega on na konieczności posiadania dokumentacji podatkowej określającej warunki skalkulowania ceny takich transakcji. Na żądanie organu podatkowego, podatnik jest zobowiązany przedstawić taką dokumentację w terminie 7 dni otrzymania żądania (art. 9a ust. 4). Przepis art. 19 ust. 4 stanowi – mówiąc w uproszczeniu – że wartość dochodu przerzuconego przez podatnika A na podatnika B, podlega u podatnika A opodatkowaniu przy zastosowaniu stawki 50%. Najpierw oczywiście organ podatkowy musi oszacować wartość przerzuconego dochodu. Stawka 50% może być zastosowana, jeżeli podatnik nie przedstawi organom podatkowym dokumentacji cen transferowych.
3. Stawki przy podatku zryczałtowanym pobieranym u źródła.
Przepisy przewidują sytuacje, w których przychód, jaki ma otrzymać podatnik musi być opodatkowany u źródła. Oznacza, to że podmiot dokonujący wypłaty takiej należności (płatnik) ma obowiązek obliczyć, pobrać i wpłacić za podatnika podatek do właściwego US. W takiej sytuacji podatnik otrzymuje już tylko kwotę netto, tj. pomniejszona o pobrany podatek. W tej sytuacji opodatkowaniu nie podlega DOCHÓD, a jedynie PRZYCHÓD.
Stawki zryczałtowanego podatku są określone w następujących przepisach:
- art. 21 - dotyczący opodatkowania niektórych przychodów uzyskiwanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników o ograniczonym obowiązku podatkowym, nie mających siedziby lub zarządu na terytorium RP (np. z odsetek, z prawa autorskich lub praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych, z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, reklamowych, przetwarzania danych – 20% albo od przychodów otrzymanych na terytorium RP przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej – 10%),
- art. 22 - dotyczący opodatkowania zryczałtowaną 19% stawką przychodów od dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych
4. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
Przedstawione w pkt 3 stawki podatku zryczałtowanego – co do ich wysokości – podlegają modyfikacji przez umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przykładowo nasza ustawa przewiduje, iż spółka zagraniczna osiągająca w RP przychody z tytułu licencji za korzystanie z oprogramowania komputerowego, podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 20 % (art. 21). Jednakże umowa zawarta pomiędzy RP i państwem, w którym licencjodawca ma siedzibę, może przewidywać, że stawka ta nie może być wyższa aniżeli 5%, 10% lub 15%. Umowy zawarte przez RP z wieloma państwami przewidują takie rozwiązania bardzo często.
Linki sponsorowane
DORADCA PODATKOWY |
